Spawanie i obróbka metali to powszechny i i na ogół kojarzony proces. Niewiele osób jednak wie, że spawaniu poddawane są również tworzywa sztuczne np. plastik. Poddawane czynności spawania tworzywa termoplastyczne można dowolnie przekształcać i modernizować, a także reperować. Produkcja nowych elementów, składanych w całość za pomocą techniki spawania, rzuca zupełnie nowe spojrzenie na usługi spawalnicze. W jaki więc sposób odbywa się spawanie plastiku i na co należy zwrócić uwagę?
Na czym polega spawanie plastiku?
Najogólniej mówiąc proces spawania to łączenie ze sobą krawędzi kilku części tworzywa za pomocą spoiwa. Poddane wcześniejszemu działaniu wysokiej temperatury stopione brzegi elementów dopasowuje się odpowiednio w pożądany układ. Spawanie topliwego materiału, jakim niewątpliwie jest plastik polega więc na tworzeniu połączeń między elementami w celu uzyskania konkretnego kształtu. Uplastycznione tworzywo sztuczne spajamy ze spoiwem (lub innym elementem usztywniającym) dzięki działaniu ciśnienia oraz wysokiej temperatury. Zaś temperaturę dopasowujemy do rodzaju tworzywa jakie będziemy spawać.Spawanie powoduje mieszanie się cząsteczek plastiku i spoiwa, dzięki czemu zostają one trwale złączone.
Dowiedz się także na czym polega spawanie aluminium i czym się charakteryzuje. Jest to równie złożony temat jak sama obróbka plastiku.
Temperatura topnienia plastiku
Poddawane działaniu wysokiej temperatury tworzywa sztuczne zmieniają swój stan skupienia ze stałego na elastyczny półpłynny. Oznacza to, że twardy termoplastyczny materiał staje się podatny na łączenie z podobnymi do niego strukturą elementami, a uzyskana sprężystość pozwala na nadanie mu określonego kształtu. Temperatura topnienia uzależniona jest od rodzaju plastiku, ponieważ na każdy materiał działa inna ciepłota. W przypadku polietylenu wartości wahają się pomiędzy 270 a 300 stopni Celsjusza, polipropylen czy poliwęglan potrzebują 300-350 stopni, a poliamid chociażby wymaga aż 400 stopni ciepła.
Jak spawać plastik, czyli metody spawania tworzyw sztucznych
Spawanie tworzyw termoplastycznych odbywa się za pomocą przeznaczonych do tego celu narzędzi. Standardowe metody obejmują użycie nagrzewnicy lub opalarki. Wydajnym sposobem będzie spawarka przeznaczona do łączenia plastiku oraz tworzyw sztucznych. Jedną z bardziej nowoczesnych i nieinwazyjnych dla materiałów metod jest także laser. Metody spawania dzieli się na bezpośrednie, pośrednie, gazowe, dynamiczne, promieniowe oraz za pomocą prądu elektrycznego. Wybór metody zależy od przeznaczenia wykonywanej pracy, obszaru działania, rodzaju spawanych termoplastycznych elementów oraz wysokości temperatury.
Spawarka do plastiku – jaką wybrać?
Więcej na ten temat znajdziesz w tym artykule: Spawarka do plastiku – jaka będzie najlepsza i jaką kupić?
Działanie spawarki do plastiku polega na stopieniu krawędzi przeznaczonych do łączenia, a następnie zetknięcie ze sobą uplastycznionych form i staranne dociśnięcie ich do siebie. Zadaniem urządzenia jest trwałe zespojenie elementów nie narażając ich na uszkodzenia. Przy wyborze spawarki zadaj sobie pytanie. Czy urządzenie będziesz użytkował hobbystycznie, czy ma służyć do spawania tworzyw sztucznych chociażby w warsztacie lub w przemyśle – w domowym zaciszu lepiej sprawdzą się poręczne urządzenia, natomiast warsztat doskonale uzupełni stacjonarna forma spawarki. Uwagę warto zwrócić również na wielkość i moc urządzenia oraz możliwość jej regulacji. Częstotliwość stosowania, czas pracy oraz charakterystyka spawanych elementów (grubość, wielkość) to kolejne istotne cechy. Dodatkowym atutem będzie łatwa dostępność części zamiennych oraz komfort pracy – urządzenie powinno być praktyczne i funkcjonalne.
Akcesoria, które mogą Ci się przydać:
Spoiwo do plastiku
W roli spoiwa do tworzyw sztucznych używa się tzw. elektrody do spawania. Wykonana z materiałów termoplastycznych elektroda spawalnicza występuje w postaci pręta. Produkowana z tworzyw sztucznych o różnych oznaczeniach oraz o szerokim zakresie temperatury topnienia. Spoiwo do plastiku to element służący do łączenia poszczególnych części w całość. Zapewnia ono trwałe złącze dla elementów, tym samym tworząc stabilny stelaż.
O czym trzeba pamiętać podczas spawania tworzyw sztucznych?
Spawając tworzywa sztuczne należy zwrócić szczególną uwagę na najbardziej istotne cechy, gwarantujące sukces spawalniczego procesu. Błędy w określeniu rodzaju tworzywa bazowego oraz materiału spoiwa. Nieprawidłowo przygotowana powierzchnia czy nieodpowiedni dobór temperatury do spawanych tworzyw zwiększają ryzyko niepowodzenia czynności. Adekwatna do rodzaju spawanych powierzchni siła docisku oraz równoczesne nagrzewanie obu łączonych elementów to także istotne cechy. Musisz o nich pamiętać w procesie spawania tworzyw termoplastycznych.
Prawidłowy dobór spoiwa
Dobierz spoiwo do spawanego tworzywa – im bardziej podobna budowa cząsteczkowa obu materiałów, tym trwalsze i łatwiejsze jest ich łączenie. Trafne określenie rodzaju tworzywa pomaga w prawidłowym doborze typu oraz twardości spoiwa. Wcześniejsze zapoznanie się z podziałem tworzyw znacznie ułatwi dobór surowców.
Przygotowanie powierzchni
Zadbaj o odpowiednie przygotowanie powierzchni spawanych elementów – dzięki temu zabiegowi zyskujesz pewność trwałego połączenia części. Aby to osiągnąć należy oczyścić spawane części ze wszelkich zanieczyszczeń np. za pomocą narzędzi do szlifowania, skrobaków lub specyfików do oczyszczania powierzchni zawierających izopropanol, alkohol czy aceton.
Dobór temperatury
Dobierz odpowiednią temperaturę do spawanego plastiku – optymalna temperatura grzania dobrana do rodzaju spawanego tworzywa sztucznego umożliwia otrzymanie trwałego i wytrzymałego połączenia elementów. Każde tworzywo wymaga użycia indywidualnego dostosowania temperatury opalania, ponieważ za niska lub zbyt wysoka skutkuje albo przegrzaniem tworzywa, albo problemami ze spojeniem ze sobą obu elementów.
Ile kosztuje spawanie plastiku?
Koszt usługi spawania tworzyw sztucznych uzależniony jest od gabarytów reperowanych części, ilości użytych elementów oraz zużytego tworzywa. Wysokość ceny jest ściśle związana z metodą spawania, którą dobieramy do stopnia i rodzaju uszkodzeń. W zależności od obszaru działania koszt profesjonalnej usługi wahać się może od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Decyzja o samodzielnym spawaniu generuje indywidualne koszta zakupu spawarki oraz tworzyw niezbędnych do przeprowadzenia czynności.