Rozważając zakup spawarki, powinniśmy przede wszystkim uwzględnić to, jakie funkcje ma ona dla nas spełniać. Przede wszystkim warto poznać rodzaje spawarek jakie mamy do dyspozycji. Jeśli jesteśmy początkujący, nie jest konieczny bardzo drogi sprzęt. Zwróćmy uwagę na to, jaka spawarka do metalu będzie dla nas najłatwiejsza do opanowania.
Jaka spawarka do domu – dla amatora?
Najpierw warto rozumieć, że spawarki można podzielić na dwa sposoby. Jeśli chodzi o metodę spawania, podstawowe typy spawarek to TIG oraz MIG/MAG. Natomiast ze względu na zastosowaną elektronikę, spawarki dzielimy również na transformatorowe oraz inwertorowe.
Spawarka transformatorowa to wybór opłacalny ekonomicznie. Jest tańszym urządzeniem od inwertorowej, ale też łatwiej ją popsuć, zwłaszcza gdy dopiero uczymy się spawać. Spawarka inwertorowa natomiast jest technicznie bardziej wytrzymała. Typowe u początkującego amatora błędy nie spowodują uszkodzeń. Dlatego okazuje się, że jest to zakup lepszy na dłuższą metę.
Spawanie metodą TIG jest najtrudniejsze. Odradzamy zaczynanie nauki spawania od tej metody. Nauka będzie trwała długo i może być zniechęcająca. Metoda MIG/MAG jest najłatwiejsza do opanowania i technicznie najprostsza. Jeśli zastanawiasz się, jaką spawarkę wybrać na początek, wybierz spawarkę MIG/MAG.
Jeśli zatem połączymy dotychczasowe wnioski (warto wybrać metodę MIG/MAG oraz spawarkę inwertorową), widoczne jest, że amator potrzebuje spawarki inwertorowej MIG/MAG.
Zastanawiasz się jaką spawarkę wybrać?
Zajrzyj do listy spawarek, które polecamy dla amatorów – znajdziesz ją tutaj.
Zasilanie i moc spawarki do domu
W domu będziemy wykorzystywać spawarki jednofazowe, korzystające z napięcia 230 V, jako że jest to napięcie występujące w gniazdku. Jeżeli mamy dostęp tylko do sieci o napięciu 230 V, to nie możemy przekroczyć mocy 6kW, a natężenie prądu nie powinno być większe od 200 A.
W budynkach, gdzie zużywa się więcej energii elektrycznej, a podłączane urządzenia są różnych typów, możemy spotkać się z siecią 400 V (trójfazową). Sieć trójfazowa dopuszcza większe natężenie prądu i większą moc spawarki. Warto wspomnieć, że istnieją spawarki międzyfazowe, które da się przełączać między siecią jednofazową (230 V) a trójfazową (400 V).
Natężenie prądu określa, jakie typy materiałów będziemy w stanie zespawać. Im większe natężenie prądu, tym grubsze blachy poddadzą się spawaniu. Natężenia do 150 A będą się sprawdzać w drobnych pracach, takich jak domowe majsterkowanie w ramach hobby. Około 160 A wystarczy do spawania materiałów o grubości kilku milimetrów. Spawarka do domu o amperażu 200 A będzie całkowicie wystarczająca, zaś spawarki powyżej 200 A raczej nie są przeznaczone dla amatorów.
Sprawność spawarki
Każde urządzenie elektryczne jest charakteryzowane przez parametr zwany sprawnością. Sprawność to stosunek energii, którą uzyskaliśmy z urządzenia, do energii, którą ono pobrało. Inaczej mówiąc, sprawność informuje nas, ile energii zachowujemy pomimo koniecznych strat. Parametr ten maszyna podaje nam w procentach.
Czasami pod pojęciem sprawności rozumie się cykl pracy spawarki. Cykl pracy również jest wyrażony w procentach. Mówi on, jaki procent czasu pracy spawarki (podczas 10 minut) może być przeznaczony na faktyczne działanie. Pozostały czas musi być przeznaczony na schłodzenie się urządzenia.
Wielkość (gabaryty)
Możemy mieć do czynienia ze spawarkami mobilnymi, które da się łatwo przenieść ręcznie, oraz z większymi spawarkami profesjonalnymi, które wymagają specjalnego wózka lub podwozia jezdnego. Jako że wielkość spawarki jest bezpośrednio związana z jej amperażem, granicą między tymi dwoma rodzajami jest około 200 A. W wypadku wózków do transportu spawarki, zazwyczaj spotkamy je wyposażone w półki na całe oprzyrządowanie, gaz spawalniczy w butli itd. Jeśli czujemy, że znacząco ułatwiłoby to naszą pracę ze spawarką, wózek taki można dokupić oddzielnie. Generalnie jednak, mała spawarka mobilna wydaje się optymalnym rozwiązaniem do pracy w domowym warsztacie lub przydomowym garażu.
Rodzaj elektrody
Spawarka elektryczna może być wyposażona w elektrodę topliwą lub nietopliwą. Spawanie elektrodą topliwą wykorzystuje się w metodzie MIG/MAG, która jest łatwiejsza na początek. Elektrodę nietopliwą wykorzystujemy natomiast w metodzie TIG, wymagającej więcej praktyki.
Zastosowanie spawarki w domu lub warsztacie
Zastosowanie spawarki w warunkach domowego majsterkowania wymaga znajomości zasad bezpieczeństwa. Nieodpowiedzialność podczas spawania może skutkować poważnym uszczerbkiem na zdrowiu. Do zagrożeń należą: pożar, poparzenie, uszkodzenie wzroku, porażenie prądem. Stanowisko spawalnicze powinno zostać zabezpieczone przed warunkami atmosferycznymi oraz przed dostępem osób trzecich. Ubiór powinien obejmować odpowiednią odzież roboczą, rękawice, ciemną przesłonę ochraniającą oczy.
Jednak zanim przejdziesz dalej, dowiedz się czym dokładnie jest spawanie i jakie ją jego rodzaje. Warto poznać chociażby podstawy tego skomplikowanego procesu zanim przejdziesz do samej praktyki.
Rodzaje spawarek (typy)
Jak już wiemy, rodzaje spawarek to przede wszystkim: spawarka transformatorowa i inwertorowa. W zależności od metody spawania, możemy mieć do czynienia ze spawarką MIG/MAG lub TIG. Typ spawarki jest decydujący, jeśli chodzi o rodzaj spawanych materiałów. Jeśli zastanawiasz się, jaka spawarka do aluminium stanie na wysokości zadania, odpowiednia może być zarówno spawarka MIG/MAG, jak i TIG. Każda z nich może być zastosowana jako spawarka do aluminium, spawarka TIG będzie jednak bardziej precyzyjna.
Spawarka gazowa
Najstarszym typem urządzania do spawania jest spawarka gazowa. Spawanie gazowe stosowano już w połowie dziewiętnastego wieku. Funkcję spawarki pełni palnik z gazem, zwykle acetylenem. Obecnie spawarki gazowe ustąpiły miejsca spawarkom elektrycznym (transformatorowym, potem inwertorowym).
Spawarka inwertorowa (inwerterowa)
W przypadku urządzenia, jakim jest spawarka inwertorowa, zasada działania polega na wielokrotnych przemianach prądu. Prąd, jaki pobieramy z gniazdka, jest prądem przemiennym. Elektroniczny układ sterujący przetwarza prąd przemienny z gniazdka na prąd stały, a następnie w prąd przemienny o wyższej częstotliwości niż pierwotnie. Następnie (w transformatorze) ten prąd przemienny jest przetworzony na stały (o niższym napięciu) i wreszcie, docelowo, na odpowiedni prąd przemienny. Taka kolejność przemian jest pomocna dla efektywnego i bezpiecznego procesu spawania.
Spawarka elektryczna
Spawarka elektryczna nie musi być jednak spawarką inwertorową. Dawniejsze spawarki elektryczne, tak zwane spawarki transformatorowe, wyposażone były w bardzo duży transformator. Dopiero zastosowanie bardziej zaawansowanej elektroniki pozwoliło na zmniejszenie transformatora.
Spawarka MIG/MAG
Spawanie metodą MIG/MAG opiera się na zjawisku łuku elektrycznego. Łuk elektryczny (czyli ciągłe wyładowanie elektryczne zachodzące w gazie) jest wytwarzany między spawanym przez nas materiałem a drutem (elektrodą topliwą). W sposób stały wysuwamy z uchwytu spawarki drut spawalniczy, tym samym do drutu doprowadza my prąd. Między drutem a spawanym metalem powstaje łuk elektryczny, w którym drut spala się stopniowo i tworzy spoinę. Dysza gazowa (wbudowana w uchwyt) dostarcza gaz osłonowy. W metodzie MIG jest to gaz obojętny (np. hel), w metodzie MAG – gaz aktywny (np. dwutlenek węgla). Metoda MIG nadaje się do spawania aluminium, miedzi czy ogólnie metali nieżelaznych, natomiast metoda MAG – do spawania stali. Spawanie takie jest bardzo powszechne zarówno w przemyśle, jak i w zakresie hobbystycznym.
Spawarka TIG
Trudniejsza do opanowania jest spawarka TIG – zasada działania opiera się (podobnie jak MIG/MAG) na wykorzystaniu łuku elektrycznego, tym razem jednak używamy elektrody nietopliwej wykonanej z wolframu. Gaz osłonowy jest zawsze gazem obojętnym. Łuk elektryczny topi spawany materiał, zaś materiał na spoinę dostarczany jest obok, dodatkowo (jako że elektroda się nie topi), w postaci metalowego pręta. Metoda TIG jest niezwykle czysta i dokładna, pozwala na spawanie cienkich blach. Jest też doskonała do stali nierdzewnej czy aluminium. Spawarka TIG to bardzo dobra spawarka precyzyjna.
Jaki producent spawarek jest najlepszy?
Rodzaje spawarek poznaliście, teraz, poniżej wymieniamy liderów branży elektronarzędzi spawalniczych. Spawarki wymienionych producentów to solidny, niezawodny sprzęt. Spawarki produkowane przez tych wytwórców dobrze nadają się zarówno dla dużych zakładów przemysłowych, jak i do niewielkich warsztatów oraz do prywatnego, hobbystycznego użytku:
- Paton – sprawdź spawarki tego producenta
- Sherman – sprawdź spawarki tego producenta
- Magnum – sprawdź spawarki tego producenta
- Ideal – sprawdź spawarki tego producenta
- Spartus – sprawdź spawarki tego producenta
W wypadku ograniczonych środków, z pewnością lepiej będzie kupić używaną spawarkę dobrego producenta, niż decydować się na nowe urządzenie produkcji chińskiej.